file transfer protocol
06 07/2025

File Transfer Protocol (FTP) – poznaj definicję i zastosowanie protokołu FTP

Czym jest File Transef Protocol?

File Transfer Protocol inaczej protokół transferu plików FTP, powstał w 1971 roku, jako system, który umożliwia przesyłanie plików pomiędzy komputerami znajdującymi w sieci. Jest jednym z najstarszych protokołów, ale wciąż bardzo rozpowszechnionych i często wykorzystywanych, najczęściej w środowisku informatycznym.

Bartłomiej Lewicki stoi pewnie w białej koszuli, z założonymi ramionami, na tle mariny pełnej łodzi – symbol profesjonalizmu w lekkim, wakacyjnym klimacie. Jasne dzienne światło oraz otwarta przestrzeń nadają zdjęciu wrażenie przejrzystości i spokoju.

FTP – gdzie jest stosowany?

Protokół FTP wykorzystuje się do przesyłania plików z komputera na serwer FTP. Jest protokołem 8-bitowym i służy do zarządzania plikami. Połączenie FTP może zostać wykorzystane wszędzie, gdzie jest konieczne. Jest używane w celu:

  • zarządzania stronami internetowymi – jest to najczęstszy sposób wykorzystywania tego transferu, ponieważ na serwerze można przechowywać dane witryny internetowej;
  • nauka – FTP może być użyty, jako dobry sposób na naukę korzystania z transferu;
  • udostępnianie – dzięki transferowi FTP istnieje możliwość udostępnienia danych innym osobom. FTP pozwala na pobieranie plików i wysyłanie plików z serwera.

Protokół Transferu Plików – działanie

FTP reprezentuje typ protokołu: klient FTP — serwer FTP. Transfer plików działa dwukierunkowo, czyli umożliwia przesyłanie plików z komputera na serwer, a także z serwera na komputer.

Połączenie z serwerem FTP odbywa się za pomocą określonych portów. Wykorzystanie portu o numerze:

  • „20” – służy do transferu danych,
  • „21” – służy do zabezpieczania połączeń.

Nawiązanie połączenia z serwerem zabezpieczone jest hasłem, więc, rozpoczęcie przesyłania danych wymaga uwierzytelnienia i znajomości określonych komend. Transfer plików może odbywać się w określonych trybach.

Tryby transferu plików

Istnieją dwa rodzaje trybów do przesyłania plików poprzez transfer: aktywny i pasywny, a każdy z nich ma inne zastosowanie:

  • tryb aktywny – w tym trybie to klient otwiera wybrany port i przesyła taką informację do serwera. Serwer łączy się z klientem i przesyła na ten port odpowiednie pliki.
  • tryb pasywny – w trybie pasywnym serwer otwiera port i przekazuje to klientowi. Natomiast klient rozpoczyna połączenie z portem.

Podczas korzystania z trybu aktywnego mogą wystąpić komplikacje ze względu na zapory ogniowe. Tryb pasywny jest pod tym względem mniej problematyczny. Wynika to z faktu, że w aktywnym trybie, połączenie jest inicjowane przez serwer.

Na tej grafice widzimy ujęcie Bartłomieja Lewickiego – freelancera SEO, który prezentuje się jako osoba skupiona, uśmiechnięta i świadoma swoich kompetencji. Ubrany w białą koszulę i zegarek, pozuje z założonymi rękami. Jego sylwetka została umieszczona na tle podzielonym na biel i głęboki błękit. Po lewej stronie na białym tle widnieje tekst: „Freelancer SEO – Pozycjonowanie stron internetowych Bartłomiej Lewicki”

Wady i zalety transferu FTP

Mechanizm transferu plików FTP, jest wciąż szeroko rozpowszechniony w środowisku informatycznym. Jednak jak każda technologia ma zarówno swoje mocne, jak i słabe strony.

Zalety File Transfer Protocol

Biorąc pod uwagę rozpoznawalność i wieloletnie stosowanie tego mechanizmu, można się domyślić, że ma co najmniej kilka mocnych zalet, a są to:

  • rozmiar przesyłanych plików – FTP słynie z możliwości przesyłania plików o dużej objętości,
  • szybkość przesyłania danych – duża ilość plików jest przesyłana w szybkim czasie,
  • ilość przesyłanych danych – istnieje możliwość zbiorczego przesyłania plików,
  • wznowienie transferu – w przypadku przerwania sesji,
  • planowanie transferu – funkcja umożliwia zaplanowanie przyszłych transferów,
  • katalogowanie – możliwość pogrupowania danych,
  • kompatybilność – wspiera najpopularniejsze systemy: Windows, Linux, MacOS. 

Wady transferu FTP

Mimo wszystko nie ma technologii, która byłaby całkowicie pozbawiona wad:

  • problemy z firewall – konieczność zmiany trybu na pasywny, ze względu na zapory ogniowe,
  • brak systemu zabezpieczeń – np. szyfrowania danych osobowych, czy kontroli połączeń,
  • brak zaawansowanych funkcji – FTP to bardzo prosty mechanizm, który nie wspiera zaawansowanych funkcji.

Jak zabezpieczyć FTP?

File Transfer Protocol powstał w latach 70 -tych, dlatego brakuje mu pewnych funkcji, które obecnie zaczynają być standardem. Biorąc pod uwagę wszechobecne zagrożenia atakami hakerskimi,  bezpieczeństwo stosowane w systemach informatycznych staje się koniecznością. Duże firmy, które przesyłają wrażliwe dane, nie mogą pozwolić sobie, na uchylenie furtki dla cyberprzestępców. 

Zatem, jeśli chcemy korzystać z FTP, powinniśmy zadbać o podstawowe procedury, które zapewnią większe bezpieczeństwo:

  • ograniczenie dostępu do serwera, osobom postronnym,
  • silne hasło,
  • aktualizacje systemu,
  • sprawdzanie logowań do serwera.
Jak zostać TOP 1 w Google? File Transfer Protocol

Alternatywne transfery dla FTP

System FTP, chociaż bardzo popularny ma już swoje lata i stopniowo przestaje być wspierany przez największe przeglądarki. Jest to spowodowane właśnie brakami w standardach bezpieczeństwa i powstaniem alternatywnych mechanizmów, które mają bardziej wyśrubowane systemy zabezpieczeń np.:

  • FTP Secure (FTPS) to rozszerzenie tradycyjnej wersji, które zapewnia szyfrowane dane. Ma za zadanie dołożyć kolejną warstwę zabezpieczeń, wykorzystując protokół SSL/TLS.
  • SSH File Transfer Protocol (SFTP) –  połączenie systemów zabezpieczeń, które jednocześnie zapewnia szyfrowanie plików, silne uwierzytelnienie i możliwość korzystania. Zapory ogniowej. Jest to silniejsze zabezpieczenie niż FTPS. 

W tym momencie FTPS i SFTP są lepszym narzędziem do transferu plików i udostępniania ich innym użytkownikom. Mają więcej zabezpieczeń, niż tylko używanie loginu i hasła, omijają problemy z zaporami, a przy tym uniemożliwiają przechwycenie danych. Lepiej też chronią dane osobowe. Serwer FTP umożliwiał przesyłanie w czasach, gdy nie było aż tak wielkich niebezpieczeństw. Dziś to trochę za mało.

File Transfer Protocol – standardowy protokół przesyłania plików

FTP działa, umożliwiając połączenie z serwerem FTP i jest używany do przesyłania plików między klientem a serwerem. Jest to pierwszy tego rodzaju protokół i powstał w 1971 roku. Dlatego od tego czasu tę wersję zastąpiły już bardziej rozbudowane systemy, np. FTPS zabezpieczony protokołem Secure Sockets Layer czy np. FTPS – wersja z uwierzytelnieniem. Dlatego pobieranie i umieszczanie plików na serwerze jest już bardziej bezpieczne. Niemniej jednak dwukierunkowy transfer FTP wciąż może przesyłać duże pliki. Możemy więc wykorzystać go jako formę testową do nauki lub do rozwijania swojego hobby.